(Translation by Pawel “Chimera” Cybula)<\/p>\n
Historia Europy po\u0142owy XVIII wieku to bardzo skomplikowana mozaika zdominowana przez rozpad Imperium Osma\u0144skiego i pocz\u0105tki rodz\u0105cych si\u0119 w b\u00f3lach organizm\u00f3w pa\u0144stwowych takich jak Niemcy, W\u0142ochy oraz (wprawdzie tylko na kr\u00f3tk\u0105 chwil\u0119) Rumunia. Tymczasem Wielka Brytania, Francja, Prusy, Rosja i Austria wykorzystywa\u0142y inne narody do w\u0142asnych cel\u00f3w, u\u017cywaj\u0105c obietnicy uznania ich prawa do niepodleg\u0142o\u015bci niczym marchewki we wci\u0105\u017c zmieniaj\u0105cym si\u0119 morzu traktat\u00f3w i sojuszy.<\/p>\n
<\/p>\n
30 marca 1856 roku w Pary\u017cu odby\u0142 si\u0119 mi\u0119dzynarodowy kongres, kt\u00f3rego celem by\u0142o rozwi\u0105zanie problem\u00f3w pozosta\u0142ych po wojnie krymskiej. Rosja wysz\u0142a z tej wojny bez wi\u0119kszego uszczerbku \u2013 pomimo tego, \u017ce technicznie rzecz bior\u0105c j\u0105 przegra\u0142a oraz utraci\u0142a ziemie wcze\u015bniej zdobyte kosztem Imperium Osma\u0144skiego.<\/p>\n
<\/p>\n
Wa\u017cniejszym dla nas jest jednak fakt, \u017ce Mo\u0142dawia i Wo\u0142oszczyzna otrzyma\u0142y gwarancje znacznej autonomii b\u0119d\u0105c wci\u0105\u017c pod kontrol\u0105 imperium. Nie tego oczekiwali ci, kt\u00f3rzy dali si\u0119 porwa\u0107 rosn\u0105cej fali rumu\u0144skiego nacjonalizmu. Ich wysi\u0142ki wspiera\u0142 wprawdzie Napoleon III, cesarz Francji, ale stworzenie zjednoczonej Rumunii zosta\u0142o zablokowane przez Wielk\u0105 Brytani\u0105, Turcj\u0119 i Austri\u0119 (swoj\u0105 drog\u0105, Austria do\u015bwiadczy\u0142a buntu w rz\u0105dzonej przez W\u0119gr\u00f3w Transylwanii podczas Wiosny Lud\u00f3w). Rosja zachowa\u0142a biern\u0105 postaw\u0119, by\u0107 mo\u017ce nie chc\u0105c ryzykowa\u0107 zatargu z innymi mocarstwami nawet dla pozyskania potencjalnego sojusznika.<\/p>\n
<\/p>\n
Tymczasem nacjonalistyczna gor\u0105czka trwa\u0142a z nies\u0142abn\u0105c\u0105 si\u0142\u0105. Rosn\u0105ce napi\u0119cie spowodowa\u0142o, \u017ce Imperium Osma\u0144skie pr\u00f3bowa\u0142o \u201ekorygowa\u0107\u201d wybory do zgromadze\u0144, w kt\u00f3rych miano omawia\u0107 zjednoczenie obydwu krain, przez co pozornie ogromna ilo\u015b\u0107 g\u0142os\u00f3w by\u0142a przeciwko utworzeniu nowego pa\u0144stwa. Jednak tym razem Francja, Wielka Brytania i Rosja interweniowa\u0142y: ponownie zebrane zgromadzenia opowiedzia\u0142y si\u0119 za zjednoczeniem Mo\u0142dawii i Wo\u0142oszczyzny.<\/p>\n
<\/p>\n
Jednak\u017ce w 1858 w Pary\u017cu g\u0142os Rumun\u00f3w zosta\u0142 zignorowany. Przyj\u0119to natomiast niesatysfakcjonuj\u0105ce nikogo rozwi\u0105zanie, wed\u0142ug kt\u00f3rego powsta\u0142y Zjednoczone Ksi\u0119stwa Mo\u0142dawii i Wo\u0142oszczyzny, technicznie wci\u0105\u017c pod osma\u0144skimi rz\u0105dami, ze wsp\u00f3ln\u0105 walut\u0105 i systemem prawnym, ale bez mo\u017cliwo\u015bci po\u0142\u0105czenia si\u0119 w jedno pa\u0144stwo.<\/p>\n
<\/p>\n
Ta absurdalna sytuacja musia\u0142a ulec zmianie. Dokonali tego sami Rumuni, jako \u017ce szcz\u0119\u015bliwym zrz\u0105dzeniem losu uwaga wielkich mocarstw by\u0142a w tym czasie skoncentrowana na W\u0142oszech. 5 stycznia w Ia\u0219i w Mo\u0142dawii i 24 stycznia w Bukareszcie na Wo\u0142oszczy\u017anie zgromadzenia wybra\u0142y tego samego przyw\u00f3dc\u0119: pu\u0142kownika Aleksandra Jana Cuz\u0119. Pomimo sprzeciwu Austro-W\u0119gier, w grudniu 1861 roku nominacja ta zosta\u0142a zatwierdzona przez Imperium Osma\u0144skie. 24 stycznia 1862 roku formalnie narodzi\u0142o si\u0119 nowe pa\u0144stwo rumu\u0144skie, na czele kt\u00f3rego stan\u0105\u0142 urz\u0119duj\u0105cy w wybranym na stolic\u0119 Bukareszcie Cuza.<\/p>\n
<\/p>\n
Wraz z grup\u0105 o\u015bwieconych doradc\u00f3w, rozpocz\u0105\u0142 on wprowadzanie zmian w konstytucji oraz szeroko zakrojonych reform w o\u015bwiacie, s\u0105downictwie, armii i przede wszystkim rolnictwie. W 1863 klasztory musia\u0142y za jednym zamachem odda\u0107 pa\u0144stwu blisko jedn\u0105 czwart\u0105 posiadanych u\u017cytk\u00f3w rolnych. Ko\u015bci\u00f3\u0142 zachowa\u0142 wszystkie swoje budynki oraz \u201eilo\u015b\u0107 u\u017cytk\u00f3w rolnych wystarczaj\u0105c\u0105 do utrzymywania sprawiedliwej i w\u0142a\u015bciwej ilo\u015bci zapas\u00f3w \u017cywno\u015bci, oraz do zachowania historycznej integralno\u015bci d\u00f3br ko\u015bcielnych dla dobra Narodu\u201d. Doradcy przekonali Cuz\u0119, \u017ce nie nale\u017cy przyznawa\u0107 \u017cadnej rekompensaty, za\u015b g\u0142osy sprzeciwu ze strony Ko\u015bcio\u0142a zosta\u0142y zignorowane przez spo\u0142eczno\u015b\u0107 mi\u0119dzynarodow\u0105.<\/p>\n
<\/p>\n
W 1864, po wprowadzeniu do konstytucji zmian zbli\u017caj\u0105cych j\u0105 do modelu francuskiego, Cuza zdo\u0142a\u0142 uczyni\u0107 powa\u017cny wy\u0142om w feudalnym systemie dominuj\u0105cym w rumu\u0144skim rolnictwie. To do pewnego stopnia doprowadzi\u0142o do konfliktu z w\u0142a\u015bcicielami ziemskimi, bojarami. Utworzyli oni konserwatywne przymierze pr\u00f3buj\u0105c ukr\u00f3ci\u0107 co bardziej liberalne sk\u0142onno\u015bci Cuzy. W sekrecie poparli ich niekt\u00f3rzy spo\u015br\u00f3d najbli\u017cszych doradc\u00f3w ksi\u0119cia, dzi\u0119ki czemu zostali ostrze\u017ceni o planach pe\u0142nej konfiskaty maj\u0105tk\u00f3w ziemskich. Bez wzgl\u0119du na to, czy rzeczywi\u015bcie mia\u0142o do tego doj\u015b\u0107, nowe prawo agrarne spotka\u0142o si\u0119 z silnym sprzeciwem i ostatecznie przyj\u0119\u0142o posta\u0107, w kt\u00f3rej nie tylko nie pomaga\u0142o ch\u0142opom, ale pozwala\u0142o bojarom na jeszcze wi\u0119ksze pomna\u017canie swojego bogactwa.<\/p>\n
Pocz\u0105tkowo dobrze przyj\u0119to reformy w armii. Bliskie relacje Cuzy z cesarzem Francji spowodowa\u0142y, \u017ce pomoc\u0105 s\u0142u\u017cyli liczni francuscy doradcy i eksperci. Jednak rumu\u0144scy dow\u00f3dcy chcieli jak najszybciej wzi\u0105\u0107 sprawy w swoje r\u0119ce. Uda\u0142o im si\u0119 zdoby\u0107 informacj\u0119, i\u017c gotowy by\u0142 plan umieszczenia Francuz\u00f3w na czele armii, aczkolwiek nie wiadomo na jak d\u0142ugo. Ksi\u0105\u017ce Cuza straci\u0142 wiar\u0119 w swoich dow\u00f3dc\u00f3w, co mia\u0142o p\u00f3\u017aniej mie\u0107 decyduj\u0105ce znaczenie.<\/p>\n
Pomimo swego trudu i oczywistych korzy\u015bci, jakie przynosi\u0142y jego rz\u0105dy, Cuza ugrz\u0105z\u0142 w politycznych, finansowych i osobistych k\u0142opotach \u2013 w wi\u0119kszo\u015bci b\u0119d\u0105cych rezultatem bezpodstawnych plotek. Kryzys nadszed\u0142 w lutym 1866, kiedy zosta\u0142 zmuszony do abdykacji, po czym wyemigrowa\u0142 z kraju. Rz\u0105dy obj\u0119\u0142a rada sk\u0142adaj\u0105ca si\u0119 z bojarskich ksi\u0105\u017c\u0105t, kt\u00f3ra mia\u0142a sprawowa\u0107 przyw\u00f3dztwo do momentu wybrania kolejnego w\u0142adcy.<\/p>\n
Wywo\u0142any reform\u0105 agrarn\u0105 konflikt z lat 1864-1865 spowodowa\u0142, \u017ce ze stanowiska premiera ust\u0105pi\u0142 przyjaciel Cuzy, Mihail Kog\u0103lniceanu. Jego miejsce zaj\u0119li inni doradcy, a w szczeg\u00f3lno\u015bci urodzony w Austrii Karl Baden. Rodzina Badena wywodzi\u0142a si\u0119 z nale\u017c\u0105cej do Austro-W\u0119gier Transylwanii, a on sam gor\u0105co wierzy\u0142 w rumu\u0144sk\u0105 niepodleg\u0142o\u015b\u0107. Wykorzystywa\u0142 swoj\u0105 polityczn\u0105 niezale\u017cno\u015b\u0107 do tego, aby po\u015bredniczy\u0107 we wszelkiego rodzaju negocjacjach, aczkolwiek z niech\u0119ci\u0105 przypisywa\u0142 sobie jakiekolwiek zas\u0142ugi.<\/p>\n
Koalicja libera\u0142\u00f3w, konserwatyst\u00f3w oraz wojskowych, kt\u00f3ra obali\u0142a ksi\u0119cia Cuz\u0119, teraz zwr\u00f3ci\u0142a si\u0119 do Badena. Z oporami przyj\u0105\u0142 stanowiska premiera oraz regenta zastrzegaj\u0105c, \u017ce zrzeknie si\u0119 ich tak szybko, jak to tylko b\u0119dzie mo\u017cliwe. Dzi\u0119ki odkryciu faktu, i\u017c w jego rodzie p\u0142yn\u0119\u0142a krew dalekich krewnych rodziny kr\u00f3lewskiej zamieszkuj\u0105cych tereny wok\u00f3\u0142 T\u00e2rgu Mure\u015f w Karpatach, Baden zosta\u0142 wyniesiony do pozycji ksi\u0119cia. Uzna\u0142 to za g\u0142\u0119boko \u017cenuj\u0105ce i nie zgodzi\u0142 si\u0119 na formaln\u0105 ceremoni\u0119 nadania tytu\u0142u.<\/p>\n
Przez nast\u0119pne dziesi\u0119\u0107 lat kandydaci do rz\u0105dzenia krajem byli regularnie odrzucani przez bojar\u00f3w i pozosta\u0142ych cz\u0142onk\u00f3w rady, za\u015b zmuszony do pozostania na stanowisku ksi\u0105\u017c\u0119 Baden wprowadza\u0142 dalsze reformy, g\u0142\u00f3wnie w o\u015bwiacie, oraz organizowa\u0142 modernizacj\u0119 kraju. Nacisk po\u0142o\u017cony zosta\u0142 na infrastruktur\u0119 transportu, a w szczeg\u00f3lno\u015bci nowopowstaj\u0105c\u0105 sie\u0107 kolejow\u0105. Eksperci i in\u017cynierowie z ca\u0142ego \u015bwiata sprowadzani byli do koordynowania tych projekt\u00f3w oraz szkolenia swoich ewentualnych nast\u0119pc\u00f3w.<\/p>\n
Wiele z tych udoskonale\u0144 finansowanych by\u0142o przez robi\u0105cych \u015bwietne interesy bojar\u00f3w. Baden kontynuowa\u0142 reform\u0119 agrarn\u0105 \u2013 przyczyni\u0142o si\u0119 to do niewielkiego polepszenia bytowania ch\u0142opstwa, ale by\u0142o zr\u00f3wnowa\u017cone ust\u0119pstwami ze strony pa\u0144stwa odno\u015bnie praw w\u0142asno\u015bci do nowych kopal\u0144 powstaj\u0105cych przy wsp\u00f3\u0142udziale in\u017cynier\u00f3w i geodet\u00f3w z ca\u0142ej Europy. Rosn\u0105ce bogactwo wspomaga\u0142o dyplomacj\u0119 oraz sekretny rozw\u00f3j armii, kt\u00f3ry nied\u0142ugo mia\u0142 okaza\u0107 si\u0119 brzemienny w skutkach.<\/p>\n
Co zrozumia\u0142e, rumu\u0144scy dyplomaci byli nadal aktywni we Francji i Rosji. Zaskakuj\u0105cy natomiast mo\u017ce by\u0107 fakt, \u017ce stali si\u0119 oni r\u00f3wnie\u017c widoczni w nowych Niemczech Bismarcka. Od czasu do czasu Rumunia spe\u0142nia\u0142a rol\u0119 dyplomatycznego \u201ech\u0142opca na posy\u0142ki\u201d pomi\u0119dzy wszystkimi stronami dzi\u0119ki swojemu stanowisku \u201eotwartej neutralno\u015bci\u201d, kt\u00f3re mog\u0142o wydawa\u0107 si\u0119 dziwne bior\u0105c pod uwag\u0119 rosn\u0105ce napi\u0119cie pomi\u0119dzy Francj\u0105 i Niemcami, bierno\u015b\u0107 powsta\u0142ego w 1872 Sojuszu Trzech Cesarzy w kwestii Transylwanii, oraz nadchodz\u0105c\u0105 kolejn\u0105 wojn\u0119 pomi\u0119dzy Rosj\u0105 a os\u0142abionym Imperium Osma\u0144skim.<\/p>\n
W ko\u0144cu nadszed\u0142 czas brutalnej prawdy. Podczas gdy Austro-W\u0119gry st\u0105pa\u0142y na palcach, aby nie urazi\u0107 Bismarcka i ekspansjonistycznej Rzeszy Niemieckiej (oraz jej sojusznika Rosji), na Ba\u0142kanach dosz\u0142o do buntu Bu\u0142gar\u00f3w chc\u0105cych wyzwolenia spod panowania tureckiego. Sytuacja zaognia\u0142a si\u0119, poniewa\u017c Rosja robi\u0142a co mog\u0142a, aby wspom\u00f3c rebeliant\u00f3w. Rewolty zosta\u0142y przez Turk\u00f3w brutalnie st\u0142umione, co doprowadzi\u0142o do wybuchu wojny. W 1877, po negocjacjach z Austro-W\u0119grami, przyst\u0105pi\u0142a do niej Rosja, a chwil\u0119 potem wojska rosyjskie przemaszerowa\u0142y przez sojusznicz\u0105 Rumuni\u0119.<\/p>\n
Nadszed\u0142 czas, aby Rumuni wykonali sw\u00f3j ruch.<\/p>\n
Na ca\u0142ym obszarze kontrolowanej przez W\u0119gr\u00f3w Transylwanii ludno\u015b\u0107 rumu\u0144ska przyst\u0105pi\u0142a do otwartego buntu, kt\u00f3ry wspiera\u0142y zorganizowane ataki dobrze wyposa\u017conych jednostek partyzanckich. Jednocze\u015bnie rumu\u0144ska armia przekroczy\u0142a g\u00f3rskie prze\u0142\u0119cze w celu niesienia pomocy swoim braciom i siostrom. Wykorzystuj\u0105c narastaj\u0105cy chaos, s\u0142owia\u0144scy nacjonali\u015bci zorganizowali protesty, kt\u00f3re wi\u0105za\u0142y si\u0142y austro-w\u0119gierskie. Rzesza Niemiecka r\u00f3wnie\u017c nie pozosta\u0142a bezczynna \u2013 Bismarck \u201ewielkodusznie\u201d udzieli\u0142 wsparcia n\u0119kanym Habsburgom w \u201eprzywracaniu porz\u0105dku\u201d.<\/p>\n
Rosja zwyci\u0119\u017cy\u0142a w wojnie z Turkami. Wed\u0142ug warunk\u00f3w traktatu pokojowego w San Stefano pe\u0142n\u0105 niepodleg\u0142o\u015b\u0107 uzyska\u0142y Bu\u0142garia, Serbia, Czarnog\u00f3ra oraz Rumunia. Jako \u017ce ca\u0142a spo\u0142eczno\u015b\u0107 mi\u0119dzynarodowa z wielkim niepokojem odbiera\u0142a rosyjskie i niemieckie sukcesy, Habsburgowie z rado\u015bci\u0105 musieli powita\u0107 wycofanie si\u0119 niemieckich si\u0142 \u201epokojowych\u201d. Podczas kongresu berli\u0144skiego w czerwcu i lipcu 1878 roku przebieg granic Rumunii zosta\u0142 potwierdzony, a sam w pe\u0142ni zjednoczony kraj uznany przez spo\u0142eczno\u015b\u0107 mi\u0119dzynarodow\u0105 (wliczaj\u0105c niezadowolon\u0105 delegacj\u0119 Habsburg\u00f3w).<\/p>\n
Poniewa\u017c Rosja zaanektowa\u0142a Mo\u0142dawi\u0119 oraz Besarabi\u0119, jej granica z Rumuni\u0105 zosta\u0142a ustanowiona wzd\u0142u\u017c rzeki Prut do delty Dunaju. Stan ten mia\u0142 potrwa\u0107 przez wiele lat; a\u017c do upadku carskiej Rosji i odzyskania tych ziem przez kraj, kt\u00f3ry Rumuni\u0105 ju\u017c nie by\u0142. Granice z Bu\u0142gari\u0105 i W\u0119grami by\u0142y przedmiotem ci\u0105g\u0142ych spor\u00f3w \u2013 na kszta\u0142t tej drugiej du\u017cy wp\u0142yw mia\u0142 Berlin i czujne oko Bismarcka. Rumunia musia\u0142a odda\u0107 cz\u0119\u015b\u0107 ziem na wszystkich swoich granicach (szczeg\u00f3lnie na p\u00f3\u0142nocy), ale rekompensowa\u0142y to ca\u0142kowite zyski. Podpisany trzynastego lipca traktat berli\u0144ski ostatecznie potwierdzi\u0142 nowe status quo<\/em>.<\/p>\n <\/p>\n Ksi\u0105\u017ce Baden znalaz\u0142 si\u0119 raptem ma kraw\u0119dzi zostania koronowanym na kr\u00f3la. Uwa\u017cany by\u0142 za bohatera przez ca\u0142y nar\u00f3d: bojar\u00f3w i ch\u0142op\u00f3w, konserwatyst\u00f3w i libera\u0142\u00f3w. Znowu niech\u0119tnie wyrazi\u0142 zgod\u0119, ale tylko pod warunkiem dalszych politycznych reform. Ponadto og\u0142osi\u0142, \u017ce zgodnie z duchem nowego wieku zjednoczony kraj powinien otrzyma\u0107 now\u0105 nazw\u0119 \u2013 Prometea.<\/p>\n <\/p>\n Dzi\u0119ki swojej wielkiej popularno\u015bci, Baden zdo\u0142a\u0142 przeforsowa\u0107 ten pomys\u0142. Podobnie jak reformy polityczne; w tym zmniejszenie liczby ponad siedemdziesi\u0119ciu okr\u0119g\u00f3w do \u0142atwiejszych w zarz\u0105dzaniu czterdziestu jeden. Powsta\u0142a Rada Doradcza, w kt\u00f3rej dwie trzecie zasiadaj\u0105cych wybieranych by\u0142o przez parlament, a pozostali mianowani przez kr\u00f3la. Rada mia\u0142a wsp\u00f3\u0142pracowa\u0107 z parlamentem przy wprowadzaniu w \u017cycie woli kr\u00f3la w zgodzie z pragnieniami tych niewielu uprawnionych do g\u0142osowania. Kr\u00f3l przysi\u0105g\u0142, \u017ce nie b\u0119dzie ingerowa\u0142 w sprawy parlamentu i wycofa\u0142 si\u0119 do swej rodowej siedziby w T\u00e2rgu Mure\u015f. Tam za\u0142o\u017cy\u0142 trzeci uniwersytet w kraju (pozosta\u0142e znajduj\u0105 si\u0119 w Iasi i Bukareszcie).<\/p>\n <\/p>\n W Prometei sprawy zaczyna\u0142y nabiera\u0107 tempa. Kr\u00f3l z ca\u0142ych si\u0142 stara\u0142 si\u0119 przedstawia\u0107 sw\u00f3j kraj jako politycznie neutralne miejsce po\u015bwi\u0119cone edukacji i rozwojowi nauki, w kt\u00f3rym panowa\u0142 duch nowej epoki przemys\u0142owej i w kt\u00f3rym \u0142atwo mo\u017cna by\u0142o zdoby\u0107 finanse na prace badawcze. Wysokie stypendia przyznawano kandydatom z ca\u0142ej Europy, a nawet Ameryki, organizowano liczne konferencje i wystawy. Prometea by\u0142a jasnym \u015bwiat\u0142em w Europie, kt\u00f3r\u0105 ogarnia\u0142y ciemno\u015bci pogarszaj\u0105cej si\u0119 sytuacji politycznej.<\/p>\n <\/p>\n Kr\u00f3l, przy wsparciu Rady oraz parlamentu, zmuszony by\u0142 zwi\u0119kszy\u0107 wydatki na armi\u0119 i jej rozw\u00f3j. Wprawdzie Prometea og\u0142osi\u0142a neutralno\u015b\u0107, ale musia\u0142a strzec swoich granic, aby j\u0105 utrzyma\u0107 i chroni\u0107 swoich mieszka\u0144c\u00f3w. Kraj musia\u0142 te\u017c sta\u0107 si\u0119 bardziej samowystarczalny \u2013 w tym celu zar\u00f3wno rolnictwo, jak i przemys\u0142 zosta\u0142y znacjonalizowane we wczesnych latach dwudziestego wieku. Akty sabota\u017cu i szpiegostwa, wed\u0142ug kr\u00f3la op\u0142acane przez obcych radyka\u0142\u00f3w i zazdrosne, ekspansjonistyczne rz\u0105dy, wywo\u0142a\u0142y najpierw zdumienie i gniew, a nast\u0119pnie fal\u0119 narodowej dumy i determinacji. Wojsku i Radzie przekazano jeszcze wi\u0119cej uprawnie\u0144. W ko\u0144cu, po nieudanym zamachu na kr\u00f3la podczas obrad parlamentu, sam parlament zosta\u0142 rozwi\u0105zany, a ca\u0142a w\u0142adza legislacyjna przekazana Radzie 8 czerwca 1902 roku.<\/p>\n <\/p>\n Sta\u0142o si\u0119.<\/p>\n <\/p>\n Prometea by\u0142a teraz pa\u0144stwem wojskowym rz\u0105dzonym przez kr\u00f3la i Rad\u0119. W Europie, pogr\u0105\u017caj\u0105cej si\u0119 w jednym politycznym kryzysie za drugim i zmierzaj\u0105cej ku wojnie \u015bwiatowej, nikt o to nie dba\u0142. Bo c\u00f3\u017c mog\u0142o kogo\u015b obchodzi\u0107, \u017ce pustelniczy kr\u00f3l neutralnej Prometei og\u0142osi\u0142, i\u017c naprawd\u0119 nie nazywa si\u0119 Karl Baden, a Wiktor Frankenstein? Co z tego, \u017ce zwykli mieszka\u0144cy Prometei ponownie stali si\u0119 niemal\u017ce niewolnikami pracuj\u0105c na polach i w fabrykach nale\u017c\u0105cych do bojarskich pan\u00f3w i Rady? C\u00f3\u017c, nied\u0142ugo ju\u017c nie tylko Europa, ale ca\u0142y \u015bwiat mia\u0142 zacz\u0105\u0107 zwraca\u0107 baczn\u0105 uwag\u0119 na to, co dzia\u0142o si\u0119 w nowym pa\u0144stwie.<\/p>\n Pocz\u0105tkowo plotka w\u015br\u00f3d spo\u0142eczno\u015bci naukowej, potem wie\u015b\u0107, a nast\u0119pnie strze\u017cony sekret, do \u015bwiatowych rz\u0105d\u00f3w zacz\u0119\u0142a dociera\u0107 informacja o mrocznym dziedzictwie Frankensteina. Podczas gdy wcze\u015bniej Bukareszt by\u0142 miejscem konferencji naukowych, teraz zosta\u0142y one przeniesione do de facto nowej stolicy Prometei \u2013 rosn\u0105cego miasta T\u00e2rgu Mure\u015f w Karpatach. Tam w\u0142a\u015bnie, z zaostrzonymi \u015brodkami bezpiecze\u0144stwa, organizowane s\u0105 konferencje, dyskusje, wystawy i przyj\u0119cia dla przyby\u0142ych naukowc\u00f3w, wynalazc\u00f3w, in\u017cynier\u00f3w, przemys\u0142owc\u00f3w, polityk\u00f3w oraz dygnitarzy.<\/p>\n Sko\u0144czy\u0142y si\u0119 czasy w\u0119dr\u00f3wek na \u0142onie natury, polowa\u0144, wycieczek \u0142odziami i poci\u0105gami mkn\u0105cymi po dumnie rozwijaj\u0105cym si\u0119 kraju. Obecnie wst\u0119p do Prometei ograniczony zosta\u0142 do portu w Konstancy nad Morzem Czarnym, portu w Ga\u0142aczu nad Dunajem, drogi l\u0105dowej przez W\u0119gry do przej\u015bcia granicznego w Bors niedaleko Oradei, oraz szlaku wzd\u0142u\u017c Dunaju do Orszowy, za kt\u00f3r\u0105 podr\u00f3\u017c \u0142odzi\u0105 zosta\u0142a zakazana. \u015arodki transportu dostarczane na oficjalnych punktach odbiorczych albo transferowych s\u0105 najcz\u0119\u015bciej dosy\u0107 luksusowe, ale pozbawione okien.<\/p>\n Wszystkie przej\u015bcia zmieniono w posterunki wojskowe r\u00f3\u017cnej wielko\u015bci, za\u015b regularne, ci\u0119\u017cko uzbrojone patrole efektywnie zapobiegaj\u0105 przekraczaniu granicy. To samo sta\u0142o si\u0119 z portami, gdzie ka\u017cdy kontakt pomi\u0119dzy przyby\u0142ymi statkami a miejscow\u0105 ludno\u015bci\u0105 zosta\u0142 nagle zakazany. W tym samym czasie zagraniczni obserwatorzy donie\u015bli, i\u017c w portach Prometei spalono floty ryback\u0105 i handlow\u0105. Ca\u0142y kraj sta\u0142 si\u0119 ca\u0142kowicie odizolowany.<\/p>\n Pomimo tego, nieco informacji oraz paru uchod\u017ac\u00f3w dotar\u0142o na zewn\u0105trz. Og\u00f3lnie rzecz bior\u0105c, fantastyczne historie i potworne pog\u0142oski zosta\u0142y publicznie odrzucone przez rz\u0105dy. Prywatnie, te same rz\u0105dy wyrazi\u0142y zar\u00f3wno zaniepokojenie, jak i zainteresowanie. Handel i kontakty z lud\u017ami Frankensteina przynosz\u0105 ogromne zyski, za\u015b obecno\u015b\u0107 stabilnego, neutralnego pa\u0144stwa na pe\u0142nych punkt\u00f3w zapalnych Ba\u0142kanach jest kolejn\u0105 zalet\u0105, szczeg\u00f3lnie jako przeciwwaga dla rosyjskiego i niemieckiego ekspansjonizmu. Jednak\u017ce spos\u00f3b traktowania mieszka\u0144c\u00f3w Prometei sta\u0142 si\u0119 \u017ar\u00f3d\u0142em konsternacji w\u015br\u00f3d pewnych organizacji, a czasami przyczyn\u0105 za\u017cenowania na poziomie dyplomacji mi\u0119dzynarodowej. Znacznie bardziej martwi\u0105ce dla \u015bwiatowych rz\u0105d\u00f3w s\u0105 odkrycia naukowe, wojskowe i medyczne, kt\u00f3re Prometea podobno zataja.<\/p>\n Niekt\u00f3re z nich s\u0105 oczywiste. \u017bo\u0142nierze Prometei nosz\u0105 przera\u017caj\u0105co wygl\u0105daj\u0105c\u0105 bro\u0144, jakiej nigdzie indziej dot\u0105d nie widziano. Sami \u017co\u0142nierze, zdyscyplinowani i zorganizowani jak w ka\u017cdej armii, s\u0105 w jaki\u015b spos\u00f3b inni. Szczeg\u00f3lnie rzuca si\u0119 to w oczy w przypadku z\u0142o\u017conej z ogromnych osobnik\u00f3w stra\u017cy przybocznej Frankensteina, kt\u00f3ra podobnie jak sam kr\u00f3l jest bardzo rzadko widywana. Poci\u0105gi u\u017cywane w Prometei s\u0105 wyra\u017anie bardziej zaawansowane ni\u017c te w pozosta\u0142ych cz\u0119\u015bciach Europy, za\u015b pog\u0142oski m\u00f3wi\u0105 nawet o lataj\u0105cych maszynach i innych niesamowito\u015bciach.<\/p>\n Wkr\u00f3tce zmagania wywiad\u00f3w sta\u0142y si\u0119 codzienno\u015bci\u0105 podczas ka\u017cdego wydarzenia organizowanego przez Promete\u0119. Wzd\u0142u\u017c granic rozmieszczono szpieg\u00f3w, z kt\u00f3rych bardzo niewielu wr\u00f3ci\u0142o. W rezultacie na granicach pojawi\u0142y si\u0119 ogrodzenia, mury, fosy, okopy, druty kolczaste oraz wie\u017ce stra\u017cnicze i bazy wojskowe. Tak jakby pod pretekstem dzia\u0142alno\u015bci kontrwywiadowczej d\u0105\u017cono do jeszcze g\u0142\u0119bszej izolacji kraju.<\/p>\n Jest rok 1910. Prometea \u2013 ca\u0142kowicie odci\u0119ta. Reszta \u015bwiata \u2013 desperacko pr\u00f3buj\u0105ca odkry\u0107, co tam si\u0119 dzieje. Jednak ta desperacja nie mo\u017ce r\u00f3wna\u0107 si\u0119 z t\u0105 odczuwan\u0105 przez dumnych, twardych Rumun\u00f3w, kt\u00f3rzy pragn\u0105 odzyska\u0107 sw\u00f3j kraj i swoje dawne \u017cycie. Uwi\u0119zieni w niemal \u015bredniowiecznym \u015bwiecie, czego mog\u0105 oni dokona\u0107 przeciwko arystokracji, w pe\u0142ni lojalnej armii, oraz strasznym tworom mrocznej nauki Frankensteina?<\/p>\n (This translation was first posted in two parts on Polish gaming website Poltergeist<\/a>)<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" (Translation by Pawel “Chimera” Cybula) Historia Europy po\u0142owy XVIII wieku to bardzo skomplikowana mozaika zdominowana przez rozpad Imperium Osma\u0144skiego i pocz\u0105tki rodz\u0105cych si\u0119 w b\u00f3lach organizm\u00f3w pa\u0144stwowych takich jak Niemcy, W\u0142ochy oraz (wprawdzie tylko na kr\u00f3tk\u0105 chwil\u0119) Rumunia. Tymczasem Wielka … Continue reading